لامپ های رشته ای، انواعی از لامپ ها هستند که با گرم کردن یک ماده مناسب در دمای بالا نور تولید می کنند. در این لامپها، جریان الکتریکی از یک رشته نازک از جنس فلزی به نام تَنگستَن که مقاومت الکتریکی نسبتاً زیادی دارد (در مقایسه با سیم مسی) عبور کرده و آن را به شدت داغ میکند. رشته نازک در اثر داغ شدن، نور تولید می کند و حباب شیشه ای اطراف لامپ با جلوگیری از ورود اکسیژن مانع از سوختن رشته می شود.
انواع مختلفی از لامپ های رشته ای وجود دارد که هر کدام با توجه به ویژگی منحصر به فردی که دارند، می توانند در زمینه های مختلف مورد استفاده قرار گیرند. لامپ رشته ای شامل یک لامپ شیشه ای مهر و موم شده با یک رشته در داخل آن است. هنگامی که برق از رشته عبور می کند، رشته داغ می شود. بسته به دمای رشته، تابش نور از رشته ایجاد می شود. دمای رشته بسیار بالا است، به طور کلی بیش از 2000 درجه سانتیگراد یا 3600 درجه فارنهایت در دمای استاندارد "60" ، 75 یا 100 وات، دمای رشته تقریباً 2550 درجه سانتیگراد یا تقریباً 4600 درجه فارنهایت است. در دماهای بالا مانند این، تابش حرارتی از رشته شامل مقدار قابل توجهی از نور مرئی است. این اصل برای بدست آوردن نور از گرما "رشته ای" نامیده می شود. در این دمای بالا 2000 درجه سانتیگراد، حدود 5 درصد از انرژی الکتریکی به نور مرئی تبدیل می شود و بقیه آن به صورت گرما یا تابش مادون قرمز ساطع می شود.
پس لامپ های رشته ای نوعی لامپ روشنایی الکتریکی هستند که از گرمای شدید برای تولید نور مصنوعی استفاده می کند. این نوع لامپ بیش از یک قرن است که برای روشنایی خانه ها و کل شهرها به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. انواع مختلفی از نورهای رشته ای وجود دارد و هر کدام از نظر میزان انرژی مورد نیاز و تابش ساطع شده متفاوت هستند. یک لامپ رشته ای استاندارد دارای اجزای مختلفی است که باعث کارکرد آن می شود. وقتی کلید برق در یک اتاق روشن است، یک جریان الکتریکی در داخل لامپ جریان می یابد و از رشته نازک داخل سیم عبور می کند. این رشته معمولاً از تنگستن ساخته شده است که فلزی مقاوم در برابر درجه حرارت بالا است که باعث ایجاد روشنایی می شود. رشته معمولاً توسط یک لامپ شیشه ای نازک پوشانده شده است که اکسیژن را در خارج نگه می دارد و از تنگستن محافظت می کند.
انواع لامپ های رشته ای
لامپ های هالوژن
لامپ های هالوژن نوعی از لامپ های رشته ای هستند که اغلب انرژی کمتری مصرف می کنند، اما نور بیشتری را تأمین می کنند. این لامپ ها با یک شیشه مخصوص ساخته می شوند که گرمای احتمالی تولیدی در لامپ های معمولی را به خود جذب می کند. لامپ های هالوژن دارای گازهایی از خانواده هالوژن در داخل لامپ است و یک پوشش داخلی دارد که گرما را به رشته باز می گرداند. این نوع از لامپ ها دارای خروجی نوری مشابه با یک لامپ رشته ای معمولی هستند، اما قدرت کمتری دارند. هالوژن ها تلفات مواد رشته را که در اثر تبخیر ایجاد می شود کاهش می دهد و عملکرد لامپ را افزایش می دهد. این امر به تنگستن اجازه می دهد هنگام گرم شدن از انرژی کمتری استفاده کند و معمولاً عمر طولانی تری را به لامپ می بخشد. یکی از اشکالات لامپ های هالوژن این است که اغلب گران تر از لامپ های رشته ای معمولی هستند. از آنجا که لامپ های هالوژن تنگستن در دمای بسیار بالا کار می کنند، نباید در وسایلی که دارای سوکت کاغذی یا سلولزی هستند استفاده شوند.
نورافکن ها یا لامپ های بازتابنده یا رفلاکتور
لامپ های بازتابنده یا رفلاکتور معمولاً برای کارهای نمایشی مانند صحنه های تئاتر یا استودیوهای فیلم سازی استفاده می شوند. این لامپ ها به راحتی جا به جا یا هدایت می شوند و می توانند نور را در مناطق خاصی تابش دهند. نورافکن ها اغلب برای برجسته کردن یک نقطه دقیق روی صحنه مورد استفاده قرار می گیرند و باعث ایجاد نورهایی با شدت و اندازه های مختلف می شود تا فضا را پر کند. از این چراغ ها می توان هم در محیط داخلی و هم در محیط بیرون و محوطه ها استفاده کرد. لامپ های رفلاکتور مانند یک آینه دارای پوشش نقره ای در طرفین هستند و بنابراین تمام امواج نوری که از طرفین یا پشت لامپ عبور می کند، به سمت جلو منعکس می شود. بنابراین به این نوع از لامپ ها، لامپ های بازتابنده یا نورافکن گفته می شود.
لامپ های رشته ای حرارتی
لامپ های رشته ای همچنین می توانند شامل لامپ های حرارتی باشند که به انرژی زیادی احتیاج دارند و معمولاً به عنوان منبع گرما مورد استفاده قرار می گیرند. این چراغ ها اغلب در مزارع برای گرم نگه داشتن حیوانات در زمستان نصب می شوند. کشاورزان معمولاً آنها را در مرغداری ها یا لانه پرندگان برای تخم گذاری استفاده می کنند.
لامپ های تخلیه گازی
این نوع لامپ ها دارای کاتد فشار قوی هستند که با ترکیب گاز و فلز مخصوص پر شده اند. یک آرک الکتریکی به آن اصابت می کند و در آنجا نور تولید می شود. لامپ های تخلیه گازی دارای دوام و کارآیی بیشتر و نرخ تولید مقدار زیادی نور هستند.
دیود ساطع کننده نور (LED)
در این نوع از لامپ های رشته ای هنگامی که نیمه هادی ها الکتریسیته را هدایت می کنند، نور ساطع می شود و باعث می شود که الکترون ها با هم ترکیب شده و فوتون ها ساطع شوند. طول موج های مختلف فوتون ها که رنگ نور را تعیین می کنند، تحت تأثیر الگوی خود نیمه هادی است. این نوع لامپ ها گران تر هستند اما بادوام، کارآمد بوده و به انرژی کمتری نیاز دارند.
انواع دیگری از لامپ های رشته ای نیز وجود دارد که می توان برای اهداف خاص شما ایجاد کرد. گاهی اوقات تولیدکنندگان لامپ از طیف رنگی استفاده می کنند تا رنگ های مختلف را روی لامپ ها اعمال کنند. اکثر لامپ های استاندارد نور واضحی از خود ساطع می کنند که اغلب زرد به نظر می رسد و کل اتاق را به طور یکنواخت روشن نمی کند. برای اصلاح این مشکل، فضای داخلی برخی از لامپ ها با یک لایه انتشار آبی و سبز پوشانده شده است که نور را روشن کرده و به آن اجازه می دهد فضای بیشتری را روشن کند. برای کاهش خستگی چشم، لامپ هایی که برای مطالعه یا فعالیت های مشابه طراحی شده اند، اغلب بزرگتر از حد متوسط هستند و دارای پوشش داخلی سفید هستند که نور ملایم تری تولید می کند.