همه ما از انواع لامپ ها در منزل و به طور کلی در اطراف خود برای روشنایی بخشی به محیطی که در آن قرار داریم، استفاده می کنیم. همه کارهایی که ما انجام می دهیم به نوعی به نور و روشنایی نیاز دارد و تامین درست آن یکی از مهم ترین فاکتورهایی است که در سلامت جسمانی و روحی افراد تاثیر مستقیم دارد. در مبحث انتخاب انواع لامپ ها، استفاده مناسب و به جا از منابع نوری با در نظر گرفتن مواردی مثل صرفه جویی در انرژی، تأمین راحتی استفاده کنندگان، رعایت اصول زیست محیطی و جنبه های ایمنی، ارگونومی و بهداشتی برای رسیدن به سیستم روشنایی مطلوب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. قاب و ظاهر لامپ در میزان تابش نور آن نقش ویژه ای دارد، بنابراین شکل ظاهری لامپ نیز باید مورد توجه قرار گیرد. اگر لامپی که انتخاب می کنید قرار است در ارتفاع پایین تری استفاده گردد، باید از انواعی از لامپ ها استفاده نمایید که دارای درخشندگی کمتری می باشند تا از آسیب به چشم های شما جلوگیری کنید. انواع لامچ با حباب مات می تواند برای این منظور استفاده گردند.

توجه به برخی نکات ساده در مورد انتخاب انواع لامپ ها، ضمن اینکه حداکثر کارایی را برای شما به ارمغان می آورد، همچنین مانع از هدر رفتن هزینه ای که کرده اید، نیز می شود. برای مثال اگر مکانی که می خواهید استفاده کنید دارای سقف بلند یا مساحت زیادی است، استفاده از لامپ های فلورسنت نمی تواند انتخاب ایده آلی باشد، زیرا این نوع از لامپ ها با شار الکتریکی مشخص و تعریف شده ای که دارند، نمی توانند برای روشنایی محیط های بزرگ و وسیع کاربرد داشته باشند. همچنین عمر لامپ ها که بر اساس هزار ساعت کارکرد بیان می شود نیز عامل دیگری است که در انتخاب لامپ مناسب خود می توانید به آن توجه داشته باشید. برای مثال عمر لامپ های رشته ای کم ترین و عمر لامپ های متال هالید بیشترین میزان را در میان انواع لامپ ها دارند.

انواع لامپ ها که در بازار موجود است

لامپ ها به طور کلی به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

• لامپ های رشته ای
• لامپ های تخلیه در گاز

لامپ های رشته ای

به صورت کلی لامپ های رشته ای از یک حباب شیشه ای در بیرونی ترین قسمت تشکیل شده اند که در داخل آن یک رشته فنری از جنس تنگستن قرار دارد و عبور جریان از آن باعث التهاب رشته و تولید طیف مشهصی از نور مرئی می شود. در میان انواع لامپ ها این گروه به دلیل تنوع زیادی که در رنگ دهی دارند، بیشتر در مناطق مسکونی و تجاری مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع از لامپ ها البته بهره وری پایینی دارند و هدر رفت انرژی در آن ها زیاد است. خود لامپ های رشته ای نیز دارای انواعی می باشد که جهت آشنایی با آن ها می توانید به مقاله " انواع لامپ های رشته ای " مراجعه فرمایید. 

لامپ های تخلیه در گاز

این نوع از انواع لامپ ها از یک شیشه مقاوم به حرارت ساخته شده اند که داخل آن از یک گاز بی اثر که عموما نئون یا آرگون می باشد، پر شده و به صورت جزئی دارای جیوه یا سدیم نیز می باشند. با عبور جریان الکتریکی از الکترود های دو طرف حباب باعث تبخیر فلز و در نتیجه تحریک آن می شود. این تحریک باعث تابش طیف الکترومغناطیس در محدوده نور مرئی می گردد. برای تولید این نور مرئی از یک ماده فلئورسانس که معمولا فسفر است استفاده می شود. لامپ های تخلیه در گاز نیز شامل انواع مختلفی از لامپ ها می باشد که عبارتند از:

• لامپ های فلورسنت
• لامپ گازی جیوه ای فشار بالا
• لامپ گازی سدیمی فشار بالا
• لامپ متال هالید
• لامپ قوس الکتریکی
• لامپ مشتعل
• لامپ بدون الکترود
• لامپ فلاشی
• لامپ های دیودی LED

لامپ های LED

لامپ دیود نورافشان یا LED از لامپ‌های نسل جدید هستند که حدود ۹۰ درصد انرژی الکتریکی را به نور تبدیل کرده و مقدار اندکی از آن را هدر می‌دهند و از جمله لامپ‌های کم‌مصرف اند. عمر مفید این لامپ‌ها حدود ۵۰۰۰۰ ساعت بوده و ۸ تا ۱۱ وات توان دارند. این ظرفیت نسبت به لامپ‌های رشته‌ای تا ۸۰٪ بهره‌وری را افزایش می‌دهد. از مزیت‌های این لامپ‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خنک‌تر از لامپ‌های رشته‌ای در حال کار است.

• طیف گسترده‌ای از امکانات رنگ.

• چراغ‌های قابل تنظیم را می‌توان از طریق اتصال بلوتوث کنترل کرد.

•  هزینه کمتر

• یک لامپ منفرد نشان‌دهنده کاهش صدها پوند CO2 در مقایسه با استفاده از لامپ های رشته‌ای است.

مقایسه انواع لامپ ها

اگر در انتخاب انواع لامپ ها دچار سردرگمی شده اید و نمی دانید کدام مورد می تواند با توجه به نیازی که دارید برای شما مناسب باشد، شناختن ویژگی های منحصر به فرد هر کدام از آن ها می تواند در این انتخاب به شما کمک شایانی نماید. فاکتورهای مختلفی از جمله شار نوری لامپ، بازدهی آن، درخشندگی لامپ، رنگ نور، میزان حفاظت لامپ، قیمت و ... جزو عواملی هستند که بهتر است قبل از انتخاب بهترین لامپ مورد توجه قرار گیرند. به صورت خلاصه ویژگی های منحصر به فرد هر کدام از لامپ هایی که در بالا به آن ها اشاره شد، به این صورت بیان می شود:

1. لامپ های رشته ای: دارای قیمت مناسب و ارزان، نبود پیچیدگی خاص در ساختار آن، نور طبیعی، طول عمر کم و مصرف زیاد انرژی و بازدهی کم

2. لامپ های جیوه ای: طول عمر بالا، بازدهی مناسب، کاربرد فراوان در معابر عمومی مثل کوچه ها و خیابان ها

3. لامپ های متال هالید: رنگ نور خوب، طول عمر بالا، بازدهی خوب، می توان از آن ها در مکان هایی استفاده کرد که وجود نور از اهمیت بالایی برخوردار است.

4. لامپ های سدیمی: بازدهی خوب در کنار عمر طولانی، استفاده در مکان هایی که وجود نور برای اشیا اهمیت چندانی ندارد. 

اگرچه لامپ در نگاه اول ساده و پیش‌پاافتاده به نظر می‌رسد اما در جهان امروز اهمیت ویژه‌ای داشته و جزء جدایی‌ناپذیری از زندگی شده است. نسل جدید لامپ‌ها به سمت بازدهی بیشتر پیش می روند تا حداکثر استفاده از جریان الکتریکی برای تولید نور انجام شود.